PL
EN
DE
Dźwięk z przeszłości
Od 2018 roku Muzeum Ziemi Dobrzyńskiej w Rypinie prowadzi badania wykopaliskowe na wczesnośredniowiecznej nekropolii Starego Rypin (Starorypin Prywatny, gm. Rypin). Z ciekawszych artefaktów odkryto dwie zawieszki dzwoneczkowate. Wykonano je z brązu, w formie małego dzwoneczka. Po oczyszczeniu jądra zawieszek, wyspał się piasek i okazało się, że wciąż dzwonią. Słychać dokładnie ten sam dźwięk, który był słyszany kilka set lat temu. W marcu tego roku do naszego muzeum przekazany został kolejny taki artefakt znaleziony przypadkowo w miejscowości Chrostkowo. Darczyńcy bardzo dziękujemy.
W literaturze funkcja zawieszek dzwoneczkowatych nie jest precyzyjnie określona. Ogólnie uważa się je za ozdoby różnych części stroju i często łączy z nakryciem głowy bądź interpretuje jako elementy naszyjników czy też samodzielne zawieszki. Pojawiają się również interpretację dzwoneczków jako zabawek dziecięcych oraz ozdób rzędu końskiego. Przypisuję się im także funkcje magiczne (odstraszanie złych mocy) i mediacyjne (pośrednictwa). Dźwięki w przeszłości (w tym dzwonów, dzwoneczków) jak wiemy z przekazów historycznych miały bardzo duże symboliczne znaczenie. Kapłani zawieszali dzwoneczki na swych szatach, aby zaznaczyć swą obecność idąc z sakramentem do chorego lub umierającego. Dzwonieniem odpędzano burze, wichury, złe moce. Jak widzimy te kilkucentymetrowe zabytki pokazują nie tylko świat wierzeń z przeszłości, ale dają też możliwość posłuchać dźwięków – takich samych jakie słyszeli nasi przodkowie we wczesnym średniowieczu.
Literatura:
Wrzesińska A., Wrzesiński J. 2016, Zawieszki dzwoneczkowate z cmentarzyska w Dziekanowicach, Materiały Zachodniopomorskie, Nowa Seria, t. XII, s. 363–380.
